Antik Mısır Halkı Siyah Mıydı Beyaz Mıydı?

Yirminci yüzyıla dek Batılı

Akademisyenler Mısır uygarlığının yükselişini Afrikalı olmayan bir nüfusa, hatta beyazlara atfetmişlerdi; 20.yüzyıl sonlarında başlayan Afrika-merkezli akım Antik Mısırlıları kara derili Afrikalılar olarak ele almıştı. Bu iki ideolojik iddianın ikisi de temelsizdir. Modern biyolojik temelli nüfus yaklaşımı, kültürel olarak tanımlanan ırk kavramının yerini almış ve coğrafi bir aralıkta aşamalı olarak kayan, birbiri ile örtüşen nüfus karakteristikleri şeklinde dinamik bir anlayışı sunmuştur. Mısır’ın antik nüfusu üzerindeki antropolojik araştırmalar, onların Afrika kökenli olduklarını gösterdiği gibi antik nüfus ve modern nüfus arasında tutarlı bir geçiş olduğunun da altını çizer. Mısır, tarih boyunca sürekli göçler almıştır ama yabancı etnisite hiçbir durumda olumsuz bir unsur olarak ortaya çıkmamış, hatta Yeni Krallık sonrasında kendilerine karşı olumlu bir yaklaşım da sergilenmiştir. Mısır’ın herhangi bir döneminde toplam nüfusun ne kadar olduğunu belirlemek çok zordur; Yeni Krallık’ta yaşayan kişi sayısı yaklaşık dört milyondu. Başkent Memfis en parlak dönemlerinde 150 bine yakın kişiyi barındırıyordu. Thebes, Amarna ve Heliopolis gibi büyük şehirlerde 50 bin kişinin yaşadığı tahmin edilmektedir; prenslik merkezlerinin nüfusu ise 5 bin civarındadır. Ne var ki nüfusun çoğunluğu kırsaldaki yüzlerce ufak köyde yaşıyordu.

Göçmenler yerleşik kültürlere hızla dahil oluyordu. Modern Mısırlılar, antik öncülleri ile ortak etnik özellikler taşır.

Antik Mısır nüfusu, Afrika kökenliydi, bu yönde olmayan ideolojik iddiaların aksine, antik nüfusla modern nüfus arasında büyük ölçüde bir devamlılık vardır.

Farklı nüfus grupları arasında etkileşim özellikle de sınır bölgelerinde görülebilir. Başlıca örnek ise 12. Hanedanlık sonlarında Doğu Delta’daki, Nil’in Pelusiac kolunun doğusunda kurulmuş ilk ileri karakol olan Avaris ören yeridir (günümüzde Tell el-Dab’a). Devlet adına Filistinli göçmenlerin yerleştiği bu şehirde, aynı anda Mısır ve Filistin kültürlerinin özellikleri görülebilir. Filistin kültürünün etkileri özellikle mimaride, eşeklerin gömülmesinde ve ölülerin yerleşim yerlerine dahil edilmesinde belirir.