Uygur Devleti Tarihi

Tarih
04 Ekim 2020
0 YORUM
2.469 KEZ OKUNDU
admin

Uygurlar Devleti

(745-950 yılları)

Göktürk Devleti’nin Batı kolu, Uygurların hücümları ile yıkıldı. Uygurlar Hunlardan dı. Miladın 8. asrında Uygurlar kuvvetli bir içtimai siyaset heyeti olarak ortaya çıkmış bulunuyorlardı. İlk Uygur hükümdarı olarak Kutluk Bilge Kül Kağan utanıyoruz (745-746). Ondan sonra yerine oğlu İl-Etmiş Bilge Bayınçur geçti (746-759).

Uygurlar Türkistan’dan başka Çin’in Kansu eyaleti ile Moğolistan’ın bir kısmında icrayı hükümet etmekteydiler. (Turfan- Karahoço) şehri bunların hükümet merkeziydi bu şehir mabetlerden, makberlerden mürekkep adeta dini ve mukaddes bir şehirdi. Mabetlerin duvarları dini manzaralar gösteren renklerle süslüydü yine bu şehirde birçok yazma kitaplar, çeşitli sanat eserleri, heykelcikler, minyatürler, çiniler ve kumaş parçaları bulunmuştur.

Yazılar kağıtlara ve derilere yazılmıştır. Turfan harabelerinde bulunan sanat ve fikir eserlerinden bu bölgede yaşayan milletin o devirde yüksek bir medeniyete ulaştığını tespit etmek mümkün olmuştur.

Vels’in dediğine göre ”unutulmamalıdır ki aynı asırda İngiltere’de daha şehir mefhumu bile yoktu”.

Uygurlar 8. Asır ortalarına kadar şaman dininde idiler. Fakat o sırada Uygur Hani İl- Tutmuş maniheizmi kabul edince Uygurların büyük bir kısmı da bu dine girdi. Maniheizm Hristiyanlık ve Zerdüştlüğün karışımından meydana gelmiş bir dindir.

Orta Asya’nın bu çok medeni devleti Miladın IX uncu asrı içinde Kırgızların hücümları ile yıkıldı. Hükümet merkezi olan Turfan şehri de tahrip edildi, bundan sonra hakimiyet Karahanlılara geçti.

Sonradan Uygurlar yeniden toparlanarak bir hükümet teşkil ettilerse de eski parlak devirler bir daha tekerrür etmedi 4. asra kadar bu şekilde yaşayabilen Uygur Devleti Cengiz İstilası ile allak bullak olan Orta Asya’nın karışık devrinde Moğol İmparatorluğu içinde eriyip gitti.

Uygur Hanları Kronolojis