Denizcilik Mesleğinin Geleceği

Denizcilik Mesleğinin Geleceği. Özellikle üniversite sınavına girenlerin en çok merak ettiği konuların başında denizcilik mesleğinin geleceği, denizcilik sektöründeki ihtiyaç ve denizcilik piyasası ilerleyen yıllarda ne olur gibi ekonomik etkenli düşünceler var.  Son yıllarda açılan denizcilik eğitimi veren üniversitelerin de etkisi ile özellikle gemi makineleri işletme mühendisliği ve deniz ulaştırma işletme mühendisliği bölümlerinin gelecekte de talep edilip edilemeyeceği, ileride denizcilik mesleğinde iş sıkıntısı olur mu gibi sorular akılları kurcalamaktadır. Bu yazımızda size kısaca denizcilik sektörünün geleceği konusuna değinmek istiyorum.

Bildiğiniz üzere dünya ticaretinin çok büyük bir kısmı deniz yolu ile yapılmaktadır. Bu, tek seferde en fazla miktarda ürünü, en kısa yoldan ve en ucuz maliyet ile ulaşacağı noktaya ulaşmasını sağlayarak satılan malın piyasaya sürülüş maliyetini düşürüp daha uygun fiyata satılmasını ve daha fazla satış olmasını sağlamaktadır. Bu nedenle ticaret ile uğraşanlar genellikle maliyetlerini düşürmek için deniz yolu ile ürünlerini ithal/ihraç ederler. Bu da dolayısı ile ticaret dünyasında bu taşımacılık faaliyetlerini yapacak araçların ( gemi ) taleplerini arttırmaktadır.

Özellikle dışarıya çok fazla mal satan Çin, Hindistan gibi iş gücünün düşük olduğu ülkelerde bu talep çok daha fazla görülmektedir.

Bu kadar fazla miktarda ihtiyaç olan gemilerde gemi makineleri işletme mühendisi veya deniz ulaştırma işletme mühendisi ihtiyacı ne kadar olacak? Elbette her gemi sayısına göre ilerleyen yıllarda da  denizcilere olan ihtiyaç artacaktır. Sonuçta bu gemileri de kullanması gereken yetkili kişilerin olması gerekmektedir. Bunun da çeşitli yöntemleri vardır.

İlerde denizcilik mesleğinin geleceği konusunda yapılacak şeylerden birisi elinizdeki mevcut kadronun üst kadrolara atanmasını sağlayarak alt kadrolardaki personele de yetki vermek olabilir. Bu belli bir tecrübe dahilinde yapılır.

Bir diğer yöntem ise elinizde halihazırda mevcut bulunan denizcilik eğitimi veren eğitim kurumu ve üniversitelerdeki kontenjanları arttırmak olabilir.

Başka bir yol yeni eğitim kurumları kurmak.

Son olarak da ülkenizde bulunmayan denizci ihtiyacını yabancı personel ile takviye yapmak olabilir.

Türkiye’de İlerleyen Yıllarda Denizciliğin Geleceği

Bizim ülkemiz yukarıda saydığım seçeneklerden yeni denizcilik eğitimi kurumları üniversiteleri kurma yoluna gitti. Denizcilik alanında önümüzdeki yıllarda şartlar nasıl olur bilemem ama kurulan bu kurum ve üniversitelerden mezun olacak çok fazla kişi olacak.

Denizcilik Mesleğinin geleceği nasıl olur gerçekten de çok şüpheli. 2008 yılına kadar tersanelerde o kadar çok talep vardı ki, tersaneler yeni gemi için 1-2 yıllık bir sıra verme durumuna girmişlerdi. Ama siparişi verilen gemiler piyasaya parça parça çıktıkça ve yük miktarı da sabit kaldıkça, gemi arzı artmasına rağmen talepler azaldı. Bu sefer mevcut gemiler yük bulamayacak durumda oldu ve birçok şirket gemilerini işletemedikleri için battılar.

Bu sefer aynı durum gemi personeli ve zabitleri için geçerli olacak gibi görünmekte. Piyasadaki gemi sayıları belli.

Türkiye’deki gemi sayısı son 10 yıl içerisinde ortalama %45 oranında artarak 1909 adete ulaşmıştır. ( Türkiye’deki gemi sayıları verileri Ulaştırma Bakanlığının 2013 verileri dikkate alınarak 150 GRT üzeri gemiler dikkate alınarak yazılmıştır)

Türkiye’de denizcilikte veya gemi makineleri işletme mühendisliği, deniz ulaştırma işletme mühendisliği bölümlerinde gelecekte iş durumu, iş sıkıntısı, talep ve meslek geleceği konusunda benim şahsi görüşlerimi sorarsanız,

kontrolsüz bir şekilde açılmış olan denizcilik üniversitelerinden dolayı piyasada çok fazla zabir dolaşacak. Bu sadece denizcilik şirketlerinde iş arama ve denizcilik şirketlerindeki personel istihdamını değil aynı zamanda gemilerde staj yapmak isteyenleri bile etkileyecekler. Bu üniversiteler 1-2 sene önce açıldılar ve yaklaşık olarak 2-3 yıl sonra piyasaya mezun olarak girmeye başlayacaklar.

1990’lı yıllarda Türkiye’deki denizcilik öğrenci sayısı 103 iken, bu sayı 2012 yılında , birçok özel üniversite tam olarak işlerine başlamamasına rağmen, 1243 gibi bir değere çıkmıştır. (Nas, S. and Celik, B., 2013. Türkiye’deki Denizcilik Eğitimi Veren Kurumların Akademisyen Profili. Journal of ETA Maritime Science 1, 7-14) 2015 itibarı ile denizcilik eğitimi alan öğrenci sayısının 1600 civarında olması normaldir. Gemi sayıları bu kadar hızlı artamayacağından dolayı ben ileride denizcilik alanında iş bulma konusunda sıkıntı yaşanacağını düşünüyorum. Bu büyüme çok kontrolsüz gelişmiştir.

Eğer tercih döneminde akıllıca tercihler yapılırsa, mezun olduktan sonra iş sıkıntısı çekileceğine de inanmıyorum. Çünkü birçok denizcilik şirketi gemilerinde çalıştırmak için belirli üniversitelerin mezunlarını işe almaktadırlar. En iyi denizcilik şirketlerinde iş bulmak için hangi üniversitelere gidilir konusunu burada benim cevaplamama gerek yok ama bu konuda denizcilik eğitimi veren üniversiteler ve kurumları incelediğinizde zaten siz de bilgi sahibi olacaksınız.

Denizcilikte iş garantisi veren kurumlar ve üniversiteleri incelerken de üniversitenin tarihini, öğretim kadrosunu ve eğitim imkanları ile laboratuvar imkanları ile mezunlarının hangi şirketlerde hangi pozisyonlarda çalıştıklarına bakmanız zaten sizin için yeterli bilgi edinmenizi sağlayacaktır.