Ayak Mantarı Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer?

Ayak Mantarı Nedir, Nasıl Oluşur ve Nasıl Geçer?

Ayak Mantarı Nedir? Neden Oluşur? Nasıl Geçer? Adından anlaşılacağı üzere ayak mantarı mantarların sebep olduğu bir tür deri rahatsızlığıdır. Çoğu insan ömründe en az bir kere bu hastalığa maruz kalır. Nasıl ki çoğu mantar türü karanlık, sıcak ve nemli ortamları seviyorsa, ayak mantarı da aynı şekilde bu şartlar altında oluşmaktadır. Ayakkabı içerisinde uzun süre kalan ayaklar, mantarların üremesi için oldukça elverişli bir durum yaratır. Özellikle çalışan insanlarda gün içerisinde ayakların ayakkabı içerisinde uzun süre kalması mantar hastalığına sebep olan başlıca faktörlerdendir. Dar ve kapalı ayakkabı kullanımı, ayakların aşırı terlemesi, yıkandıktan sonra ayakların kurulanmaması, uzun süre spor yapmak ya da ayak yaralarına sahip olmak mantarlarların oluşumuna zemin hazırlar. Ayak mantarları bulaşıcıdır ve ayakkabıların, çorapların veya terliklerin ikinci bir kişiyle paylaşılmasıyla, toplu kullanım alanları olan spor salonları, hamamlar ve yüzme havuzlarında yerlere çıplak ayakla basılmasıyla kolaylıkla bulaşabilen bir rahatsızlık türüdür.

Belirti ve çeşitleri

İntertriginöz Form: Parmak arası mantarı olarak da tanımlanabilen bu ayak mantarı türü, parmak ağı enfeksiyonu olarak da bilinir. Genellikle 4 ve 5. parmaklar arasında beyaz bir görünüme yol açan intertriginöz, ayak tabanına yayılabilir. Kaşıntı, pullanma ve yanma sık görülen belirtileri arasında yer alır.

Hiperkerotik Form: Ayaklarda kuru bir görünüme yol açan bu mantar türü, ayak tabanı ve yan derilerinin pullanması ile de karakterizedir. Derinin kalınlaşmasına yol açan hiperkerotik form, ayak derisinin yarılmasına da neden olabilir.

Vezikülobüllöz Form: Ayak mantarı çeşitleri arasında en nadir rastlanan tür olan vezikülobüllöz form, genellikle ayak altı derisinin su toplamasına bağlı olarak oluşan kabarcıkların patlamasıyla meydana gelir. Ayağın taban, yan ve üst kısmında (ayak üstü mantarı) da oluşabilen bu mantar türü parmak aralarında da görülebilir.

Erken tanı alıp tedavi edilmeyen ayak mantarı türleri tırnaklara sıçrayabilir. Ayrıca daha şiddetli ikincil enfeksiyonlara da yol açabilir. Kolay bulaşan bir hastalık olan ayak mantarından korunmak için ayak mantarı olan kişilerle terlik ve havlu gibi eşyaların ortak kullanılmaması şiddetle önerilir.

Ayak mantarının etkileri nelerdir?

• Ayakta deri döküntüsüne neden olur.
• Ayak kokusu yapar.
• Karşı konulamaz kaşınmalar ile deride tahrişe neden olur.
• Koku ve tahrişin yanı sıra alerjik reaksiyonlarda görülür.

Ayak mantarından korunmak için ne yapmalı?

• Ayaklarınızı her gün yıkayın
• Çoraplarınızı her gün değiştirin
• Pamuklu ve teri emen çoraplar giymeye özen gösterin
• Ortak kullanılan ıslak zeminlere çıplak ayakla basmayın
• Aile bireylerinizle ortak terlik ve havlu gibi kişisel eşya kullanmayın
• Ayaklarınızı banyo yaştıktan sonra havlu veya saç kurutma makinesiyle iyice kurutun
• Uzun süreli ve sıkı (Dar) ayakkabılar giymeyin

Ayak mantarının tedavisi

Öncelikle hastalık ortaya çıktıktan sonra mutlaka bir cildiye uzmanına danışmak gerekir. Tedavi için mantar karşıtı krem ve spreyler tercih edilebilir. Bazı durumlarda oral olarak antifungal ilaçların kullanılması uzman tarafından önerilebilir. İlaçların her gün düzenli olarak aynı saatte kullanılması mantar hastalığının zamanla ortadan kalkmasını sağlayacaktır. Ancak yukarıda yer alan temizlik ilkelerine uyulması tedavi süreci için oldukça elzemdir. Ayrıca, tedavi için birçok doğal yöntem de mevcuttur. Ayakların içine sokulabileceği bir sıcaklığa kadar ısıtılan suyun içerisine sirke ilave edilir ve su soğuyana kadar ayaklar bu suda bekletilir. Zamanla mantarların yok olmaya başladığı görülecekir. Bunun yanında karbonat da mantar tedavisinde oldukça önemli bir yer kaplamaktadır. Yine bir miktar su ısıtılıp içerisine karbonat eklenip ayak su soğuyana kadar içinde bekletilebilir. Daha az sıcak su içerisine karbonat eklenip macun kıvamına gelene kadar karıştırılıp mantarlı bölgeye uygulanabilir. Bu gibi doğal yöntemler bazı durumlarda mantar için önerilebilen doğal tedavilerdendir.