Sağlıklı Bir Ev Nasıl Olmalıdır
İçindekiler
Doğal ve Sağlıklı Bir Ev Ortamı için Yapılması Gerekler
Sağlıklı Bir Ev Nasıl Olmalıdır. Dış mekânlarda maruz kaldığınız çevre kirliliği konusunda pek bir şey yapamasanız ama evinizi kirleten maddeleri ve toksinleri kontrol altına alabilirsiniz. Aşağıdaki öneriler, istenmeyen kimyasal maddeleri evinizden uzak tutarak daha doğal ve sağlıklı bir ev ortamı yaratmak konusunda size yardımcı olacak.
Evi havalandırmanın önemi
Evinizi kirleten maddelerin birikmesine engel olmak için pencereleri açıp evinizi havalandırın. Sabah ve akşam 15’er dakika havalandırmanız yeterli olacaktır. Kış aylarında da evinizi havalandırmayı ihmal etmeyin. Evinizi bir sigara tiryakisiyle paylaşıyorsanız ya da çevre kirliliğinin yoğun olduğu bir bölgede yaşıyorsanız bir hava fitresi alın. Hava filtresini evin havalandırma sistemine monte edebilir ya da taşınabilir bir hava filtresi kullanabilirsiniz.
Formaldehiti azaltın
Formaldehit; kontraplak, duvar panosu, ütü istemeyen döşemelik kumaşlar, mobilya ve mobilya cilaları, parke, duvardan duvara halı döşeme ve ev temizlik maddeleri gibi malzemelerde bulunan zehirli, kansorejen, uçucu bir gazdır, Formaldehit emisyonunu en aza indirgemek için evin ısısının 18 ila 21 °C, nem oranının ise yüzde 35 ila 50 arasında olmasına özen gösterin. Evinize ısı ve nemi ölçen araçlar taktırın ve düzenli olarak ısı ve nemi kontrol edin.
Evdeki havayı temizleyen bitkiler
Aloe vera (sarısabır), devetabanı, kurdele çiçeği (spider plant), kauçuk, duvar sarmaşığı, barış çiçeği (peace lily) ve schefflera gibi ev bitkileri, evdeki havayı temizler. Benzene, karbon monoksit ve formaldehit gibi çevreyi kirleten maddeleri havadan söküp atarlar.
Evde küfü nemi nasıl engelleriz
Evdeki nem oranını düşük tutarsanız küf ve ev akarlarını kontrol altına alırsınız. Düzenli havalandırma, evdeki fazla nemi kurutur. Banyonuza dışarıya açılan bir vantilatör, mutfağınıza ise davlumbaz taktırın. Nem önleyiciler ve klimalar da havadaki fazla nemin kurutulmasında yardımcı olacaktır.
Evin içinde ayakkabı giyilirmi
Gerek siz gerekse misafirleriniz eve girer girmez sokak ayakkabılarını çıkarmalılar. Böylelikle çamurda bulunan (tarım ilacı gibi) kirliliğe yol açacak maddelerin eve girmesini önlersiniz.
Kuru temizleme yaptırmayın
Giysilerinize ve diğer kumaşlarınıza kuru temizleme yaptırmaktan kaçının. Çoğu kuru temizleyicinin kullandığı kanserojen etkisi olan perkloretilen maddesi, kıyafetlerinize yapışıp kalır. Kuru temizleme yaptırdığınız kıyafetlerinizi, birkaç gün tercihen açık havada havalandırmadan dolabınıza asmayın.
Klima ve kalorifer bakımının önemi
Evinizin havasının daha temiz olmasını istiyorsanız, iç yakı m 11 sistemlerin senelik bakımını yaptırmayı ihmal etmeyin. Bunlar arasında merkezi sistemle çalışan soba, baca ve diğer ısıtma sistemleri sayılabilir. Bu sistemler filtreyle çalışıyorsa işler durumda oldukları sürece her ay ya da iki ayda bir filtre değiştirin. Şömineniz varsa temizliğini düzenli olarak yapın ya da sadece yaşlı veya kaliteli odun kullanın.
Karbon monoksit zehirlenmesini nasıl önleriz
Sıvı yakıtla çalışan arızalı aletler, karbon monoksit zehirlenmesine neden olabilir. Kokusuz bir gaz olan karbonmonoksit, düşük miktarlarda solunduğunda grip benzeri belirtilere, yüksek miktarlarda solunduğunda ise ölüme neden olur. Evinize, gaz kaçağı durumunda sizi uyaracak bir karbon monoksit dedektörü taktırın.
Gazla çalışan aygıtları doğru kullanın
Gazla çalışan aygıtların kullanma talimatını dikkatle okuyarak bu aygıtları doğru kullandığınızdan ve bakımlarını doğru yaptığınızdan emin olun. Gazla çalışan aygıtlarda alevin mavi renk olması gerekir. Ucu sarı olan alev, aygıtın sağlıklı çalışmadığını ve kirliliğe neden olan maddelerin çok fazla salgılandığını gösterir, bu durumda mutlaka aygıtı tamir ettirmelisiniz,
Sağlıklı yer döşemesi kullanın
Halılar evin havasını kirletir. Özellikle duvardan duvara döşenen halıların üretiminde ve döşenmesinde kullanılan formaldehit maddesinin zararlı etkisinin yanı sıra halıların, duman, toz ve havayı kirleten diğer maddeleri tüyleri arasına hapsedip daha sonra tekrar havaya salma gibi bir özelliği de vardır. Mümkünse halı döşemek yerine evinizi parke kaplatın, kullandığınız tutkal ve cilanın su bazlı olmasına dikkat’ edin. Vinil döşeme kaplaması ise plastidzer denilen kimyasal bir madde salgıladığından dolayı zararlıdır. Vinil yerine parke, taş ya da mantarlı muşamba tercih edin.
Havayı temizlemek için hava filtresi kullanın
Evinizin havasını toz, polen, evcil hayvan tüyleri ve küf gibi organizmalarından arındırmak için yüksek performanslı zerrecik hava filtresi (HEPA) kullanın. Ayrıca yüksek performanslı zerrecik elektrik süpürgesi de kullanarak kir ve tozla beraber havadaki tozda yaşayan ev akarlarını da yok edebilirsiniz.
Kurşun bazlı boyalar zararlımı
Evinizi boyatırken su bazlı ürünleri tercih edin. Evinizi tepeden tırnağa kontrol ederek 1980’li yıllardan önce kullanılan kurşun içerikli boya malzemesinin kesinlikle mevcut olmadığından emin olun. Uzun süre büyük miktarlarda kurşuna maruz kalmak özellikle çocuklarda, kalıcı nörolojik zararlara yol açabilir. Kurşun malzemeli boyayı kazıyarak çıkarmak gerekiyorsa tecrübeli inşaat ustalarından yardım alın.
Radon ve amyant kontrolü yapın
Radon, bazı toprak ve taş türlerinde tesadüfen rastlanabilen, radyoaktif bir gazdır. Uzun süre bu gaza maruz kalmak kansere yol açabilir. Evlerde tehdit edici boyutlarda radon gazı birikimi söz konusu olabilir. Bir radon testi kiti satın alarak ölçüm yapabilirsiniz. Evinizde yüksek miktarda radon olduğu ortaya çıkarsa mutlaka bir uzmana başvurun. Eviniz 1980 öncesi inşa edilmişse amyant olma ihtimalini de dikkate almalısınız. Genellikle izolasyon malzemesi olarak kullanılan amyant, zaman zaman kablo kutularında veya marleylerde kullanılırdı. Havayla temas eden amyant liflerinin bulunduğu ortamda soluk alıp vermenin, akciğer kanserine yol açtığı belirlenmiştir.
Klordan uzak durun
Klorun bağışıklık sistemine zarar vererek tedavisi olmayan hastalıklara yol açtığı tahmin edilmektedir. Ayrıca suda kirliliğe yol açan diğer maddelerle birleşerek kanserojen bir maddeye dönüşebilmektedir. Mutfak musluğunuza bir su arıtma cihazı taktırarak gerek yemeklerde kullandığınız suyu gerekse içme suyunuzu klor ve kirliliğe yol açan diğer maddelerden arındırın. Ayrıca duşunuza da bir filtre taktırarak klorsuz suyla yıkanmayı tercih edin,
Ev eşyalarınız zehir saçmasın
Evinizde sentetik ürünler yerine mümkün olduğunca doğal malzemeler ve mobilyalar kullanın. Sunta ya da plastik malzeme yerine massif ahşap malzeme kullanın ve mobilyalarınızı doğal döşemelik kumaşla kaplatın. Yatak odasında pamuklu çarşaf kullanın, Zehirli bir kimyasal madde olan formaldehit içeren ütülü çarşafları tercih etmeyin, ince kuş tüyü, yün ve pamuktan imal edilmiş yastık, yorgan ve battaniyeler kullanın.
Yatak odanızı elektrik kirliliğinden arındırın
Yatak odanızdaki gereksiz elektrik eşyalarından kurtulun. Örneğin elektrikli battaniye, çalar saat, bilgisayar ve televizyonu odanızdan çıkarın. Bu aygıtların yaydığı elektromanyetik alan (EMF), uyku düzeninizi etkileyerek sağlığınızı tehdit edebilir. Hatta kansere yol açabilir. Elektrikle çalışan çalar saat yerine pilli veya kurmalı saatleri tercih edin, elektrikli battaniye yerine sıcak su torbasıyla ısının.