Sinüzit nedir?
Sinüzit kafatasında bulunan sinüslerin çeşitli sebeplerle iltihaplanmasına denir. Baş ağrısına, yüzün çeşitli bölgelerinde ağrılara ve hassasiyete sebep olabilir. Sinüzitler 4 drupta sınıflanır:
- Akut sinüzit, 4 haftadan daha kısa sürer
- Subakut sinüzit, 4 ila 12 hafta sürer
- Kronik sinüzit, 12 haftadan daha uzun sürer, hatta aylar ve yıllar boyunca geçmeyebilir
- Nükseden, bir yıl içinde birkaç atak gelişir
Sinüsler nerededir?
İltihaplanıp ağrıya sebep olan sinüsler burnun etrafında yerleşmiştir. İçinde bulundukları kemiğe göre isimlendirilirler:
- Frontal sinüsler, kaşların arka tarafında
- Maksiller sinüsler, elmacık kemiklerinin arkasında
- Ethmoid sinüsler, burun kökünün arkasında
- Sfenoid sinüsler, gözler ve burnun arasında
Bu sinüslerin hepsi burun boşluğu ile bağlantılıdır. Mukus denilen bir salgı salgılayan hücreler ile döşelidirler.
Sinüzitin belirtileri nelerdir?
Sinüzitin en sık görünen belirtisi, etkilenen sinüs bölgesinde meydana gelen ağrıdır.
- Başın ön kısmında ağrı varsa, sorun frontal sinüzit,
- Üst çenede ağrı, elmacık kemiklerinde hassasiyet varsa maksiller sinüzit,
- Gözler arasında ağrı, göz kapaklarında şişme, burun etrafonda hassasiyet varsa ethmoidal sinüzit,
- Boyun etrafında ağrı, kulaklarda ağrı, başın derinlerinde ağrı hissi varsa sfenoid sinüzit olabilir.
Sinüzit şikayeti olan birçok insan birçok yerde ağrı tarifler ve genellikle belirtiler hangi sinüsün iltihaplandığını teşhise olanak sağlamaz. Kronik sinüzitte akut sinüzit kadar ağrı olmaz. Ağrıya ek olarak, sinüziti olan insanların burun salgıları koyu kıvamlı olur. Salgılar sarı, yeşil veya kanlı olabilir. Bazen bu salgılar burnun arka tarafından boğaza akar ve boğazda rahatsızlığa sebep olur. Sinüzitin daha az görülen belirtileri ise şunlardır:
- Yorgunluk
- Koku duyusunda azalma
- Geceleri kötüleşen öksürük
- Boğaz ağrısı
- Kötü kokulu nefes
- Ateş
Çok nadir olsa da akut sinüzit beyin iltihabı gibi ciddi komplikasyonlara da sebep olabilmektedir.
Sinüzitin sebebi nedir?
Daha önce bahsettiğimiz burnun etrafındaki sinüsler (paranazal sinüsler) mukus üretirler ve burunla olan bağlantıları ile bu salgıları buruna boşaltırlar. Burunla olan bu bağlantıları herhangi bir sebeple tıkandığı zaman sinüzit meydana gelebilir. Burnun içinde şişliğe sebep olan her şey, sinüslerin buruna açıldıkları delikleri tıkayarak sinüzite sebep olabilir.
- Sinüzit atağı sırasında ağrı meydana gelir çünkü tıkanan sinüsün içinde kalan hava ve üretilen mukus sinüslerin duvarlarına baskı yapar.
- Burun akıntısı koyu kıvama gelir çünkü sıvı içeriği tıkanan sinüsler nedeniyle azalmıştır. Bununla beraber, iltihaplanma sonucu salgılanan ekstra materyaller de burun salgısının koyulaşmasına sebep olur.
Sinüzit nasıl tedavi edilir?
Sinüzit tedavisi, sinüzite sebep olan etkene göre değişkenlik gösterir.
Akut sinüzit tedavisi
- Bakteriyel enfeksiyon varsa, antibiyotik
- Ağrı kesiciler
- Dekonjestanlar (şişmiş burun ve sinüs mukozasının şişliğinin inmesine yardımcı olur)
Akut sinüzitiniz olsa bile doktorunuz size antibiyotik vermemeyi seçebilir. Çünkü akut sinüzit olgularının çoğu kendi kendine geçmektedir. Bununla beraber birkaç gün sonra rahatlamadıysanız, doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
Kronik sinüzit tedavisi
- Buruna sıkılan steoid içerikli spreyler birçok insana iyi gelmektedir. Fakat bir kısmına da yeterli gelmemektedir.
- Tuzlu çözeltiler içeren burun spreyleri kronik sinüzit tedavisinde yardımvı olabilmektedir.
- Ağızdan alınan prednizon gibi steroid ilaçlar ağır kronik sinüzit vakalarında kullanılabilmektedir. Ancak bu ilaçların yan etkileri nedeni ile kullanımı yalnızca diğer ilaçların yeterli olmadığı durumlarla sınırlıdır.
Sinüzitin ameliyatla tedavisi
İlaçların sinüziti tedavi etmede yeterli olmadığı durumlarda cerrahi yöntemler kullanılabilmektedir. Ameliyatın amacı, sinüslerin içindeki tıkanıklığı gidermektir.
- Sinüslerin doğal açılan deliklerinin genişletilmesi
- Nazal polipler varsa çıkarılması
- Burun ve sinüslerin yapısal problemleri varsa düzeltilmesi
